Dit jaar bestaat Stichting Transman 15 jaar! Dat hebben we samen gevierd tijdens de jubileumborrel op 5 oktober in Utrecht. Onze voorzitter Jochem Verdonk gaf een korte toespraak, die je hieronder kunt lezen.

"Welkom! Welkom op deze feestelijke jubileumborrel. Vandaag vieren we dat Stichting Transman 15 jaar bestaat. De afgelopen 15 jaar is er ontzettend veel veranderd voor trans mensen! Ten goede, maar helaas ook ten kwade. Graag kijk ik kort met jullie terug op de afgelopen 15 jaar."

Het begin

"Toen ik in 2003 met mijn transitie begon, was er op internet nog bijna geen informatie. Het enige wat ik vond was wat algemene medische informatie, maar niets over wat ik kon verwachten of wat operaties precies inhielden. Er waren een paar persoonlijke ervaringen van trans vrouwen, maar niet van trans mannen. Uiteindelijk vond ik mijn info en ervaringen door met mensen te praten.

In oktober 2005 begon ik met de website Transman.nl, om al die bij elkaar gezochte info voor iedereen toegankelijk te maken. In korte tijd groeide de website uit tot de niet meer weg te denken portal die de site jarenlang is geweest. Wij boden als enige informatie, nieuws en een tweewekelijkse nieuwsbrief met honderden abonnees.

Van het een komt het ander en zo raakte ik in maart 2008 betrokken bij het vormgeven en oprichten van Transgender Netwerk. Samen met Thomas Wormgoor, destijds projectleider van Transvisie, ben ik oprichter en zat ik in het eerste bestuur.

In 2009 ben ik vanuit Transman.nl begonnen met het organiseren van activiteiten voor trans mannen en hun partners. Het allereerste transmannenweekend was in september 2009. Dat was een groot succes en sindsdien hebben we elk jaar één of meer van deze weekenden georganiseerd. (Behalve in coronajaar 2020.)
Eind 2009 was Transman.nl zo groot geworden dat ik het niet langer alleen kon doen. Het was de hoogste tijd voor Stichting Transman! Op 1 april 2010 zat ik, samen met de andere leden van het oprichtingsbestuur, bij de notaris in Utrecht om de statuten van Stichting Transman te ondertekenen en werd Stichting Transman een formele organisatie."

Bloei

"De jaren 2010 tot 2015 waren een bruisende periode voor de transbeweging. Het Transgender Netwerk (opgericht in 2009), Transvisie (ook opgericht in 2010) en Stichting Transman groeiden uit tot professionele organisaties, die met succes aan de weg timmerden.

Een van de grootste mijlpalen is de afschaffing van de verplichte sterilisatie, als je juridisch je geslacht wilde wijzigen. Daar was een jarenlange adem voor nodig, maar per 1 juli 2014 is die schending van onze mensenrechten eindelijk opgeheven.

Een andere positieve ontwikkeling is dat transgender-zijn veel bekender zijn geworden bij het brede publiek. In 2014 begon bijvoorbeeld de tv-serie ‘Hij is een zij’ met Arie Boomsma. Later is deze serie doorgegaan met een andere presentator en ook met een andere naam: ‘Hij, zij, hen’.

Voor Stichting Transman was het een onrustige periode. Van 2010 tot 2012 hebben we flink gebouwd, maar vanaf 2013 was er een neerwaartse spiraal. Langzaam verdween de stichting zelfs bijna helemaal uit beeld. In 2018 pakte ik, samen met twee andere oud-bestuursleden, de draad weer op. Sindsdien zijn we de organisatie weer aan het opbouwen."

Verharding

"De laatste jaren keert het tij helaas weer. TERFs, de Trans-Exclusionary Radical Feminists, waren eerst alleen een Amerikaans en Brits verschijnsel, maar inmiddels is er in Nederland ook een kleine, maar luide ‘genderkritische’ beweging.

En de verrechtsing van de politiek waar we mee te maken hebben, helpt natuurlijk ook niet. Het gaat zelfs zover dat bepaalde woorden taboe zijn geworden in politiek Den Haag. Een triest voorbeeld is de nieuwe emancipatienota ‘Veilig meedoen!’, die afgelopen juni is verschenen. In de vorige nota kwam het woord ‘gendergelijkheid’ 40x voor, nu nog maar 2x. ‘Transgender’ ging van 46 naar 11, ‘inclusie’ van 25 naar 6 en ‘racisme’ van 25 naar 4. De woorden ‘genderexpressie’, ‘genderdiversiteit’ en ‘intersectionaliteit’ zijn helemaal uit de nota verdwenen, net als woorden als ‘institutioneel’.

Ook zijn belangrijke ontwikkelingen een stille dood gestorven. Zoals de X als optie in het paspoort, de herziening van de transgenderwet en de aanpak voor meerouderschap."

Toekomst

"Bij de oprichting zei ik: “Laten we hopen dat Stichting Transman zichzelf heel snel overbodig maakt.” Die wens is helaas niet in vervulling gegaan. Toch is het leven van de meeste trans mensen de afgelopen 15 jaar makkelijker geworden, ook al valt er nog veel te verbeteren.

De wachttijden voor transzorg zijn, voor zover ik weet, nog nooit zo lang geweest als nu. Nog altijd hebben trans mensen minder kans op werk of een carrière dan cis mensen en ervaren wij vaker discriminatie dan cis mensen. Ook hebben te veel zorgaanbieders nog altijd last van het “transgender-gebroken-been-syndroom”. En velen van ons hebben te maken met eenzaamheid.

Om al deze redenen blijft Stichting Transman zich ook de komende jaren inzetten voor een betere wereld voor trans mannen én hun partners. Volgend jaar organiseren we natuurlijk weer een nieuw transmannenweekend! En ook andere activiteiten, in persoon én online."

Het bestuur

"In 15 jaar is het bestuur natuurlijk ook veel veranderd. Daarom wil ik graag van de kans gebruik maken om het huidige bestuur even aan jullie voor te stellen:

• Cherry en Rens, bestuursleden
• Tim, Jans en Merijn, aspirant-bestuursleden
• En ikzelf, voorzitter

Ook zijn er vele mensen die ons helpen tijdens onze weekenden en andere activiteiten. Met allerlei hand- en spandiensten, grotere en kleinere klussen of door een workshop te geven. Zij zijn even onmisbaar als het bestuur.

Verder willen we graag onze donateurs bedanken, want zonder hen zouden wij niet bestaan. Wij krijgen geen vaste subsidie, zoals Transgender Netwerk of Transvisie. Soms kunnen wij voor grotere activiteiten een projectsubsidie aanvragen. Maar wij worden betaald door jullie, de community.

Tot slot wil ik benadrukken dat wij altijd blij zijn met mensen in onze achterban die verzoeken of ideeën aan ons doorgeven. Wij horen graag wat jullie graag willen! Want wij kunnen natuurlijk wel organiseren wat wij leuk vinden, maar misschien is dat helemaal niet wat jullie leuk vinden – of waar jullie behoefte aan hebben. Dus blijf dat vooral aan ons doorgeven! Per mail, per app, per telefoon, in persoon of wat dan ook…"

Feestelijke viering

"Beste mensen, ik wil afsluiten door met jullie het glas te heffen op 15 jaar Stichting Transman. Wij hebben er nog altijd veel zin in! Op betere tijden, een bloeiende beweging en een warme community. Proost!"